تاثیر تنش خشکی و محلول پاشی متانول بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد دو رقم نخود(cicer arietinum l.) در شرایط مزرعه و گلخانه

تحقیقات اخیر نشان داده است که محلول پاشی متانول بر روی گیاهان سه کربنه موجب افزایش زیست توده و کارایی مصرف آب می شود. به این منظور دو آزمایش در مزرعه و گلخانه اجرا شد، جهت بررسی اثر محلول پاشی متانول و دور آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم نخود آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کرت های دو بار خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. آبیاری به عنوان عامل اصلی با مدار 10 و 20 روز و ترکیب فاکتوریل دو رقم نخود 482 ilc(تیپ کابلی) و پیروز (تیپ دسی) و متانول در غلظت های، 20،10 و30 درصد حجمی به عنوان فاکتور های فرعی در نظر گرفته شدند، متانول در طی فصل رشد سه مرتبه با فواصل 10 روز بعد از شروع غلاف دهی بر روی اندام های هوایی بوته های نخود محلول پاشی شد. نتایج نشان داد که محلول پاشی متانول اثرات معنی داری بر روی عملکرد و اجزای عملکرد داشت. محلول پاشی با غلظت 30 درصد بیش از سایر تیمار ها بر عملکرد و اجزای عملکرد موثر بود. به طوری که موجب افزایش تعداد غلاف، وزن دانه، وزن صد دانه، تعداد دانه در بوته و شاخص برداشت شد. آزمایش دوم به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1387 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل آبیاری در 3 سطح (40،60 و80 درصد fc) و متانول در 5 سطح (0،10،20،30 و40 درصد حجمی) و 2 رقم نخود (پیروز و482ilc) بود. متانول در طی فصل رشد سه مرتبه (قبل از گل دهی، اوایل غلاف دهی و هنگام پر شدن دانه) بر روی اندام های هوایی بوته های نخود محلول پاشی شد. نتایج نشان داد محلول پاشی با غلظت 30 درصد بیش از سایر تیمار ها بر بخش رویشی موثر بود. در بین تیمار های آبیاری، تیمار 80% fc در اکثر صفات برتری داشت. در محلول پاشی 30 درصد حجمی متانول بیشترین ارتفاع بوته، تعداد گره، وزن ساقه، وزن برگ، وزن کل و در محلول پاشی 10درصد حجمی متانول خصوصیات مربوط به عملکرد دانه شامل تعداد غلاف، وزن غلاف با دانه، تعداد دانه در تک بوته، وزن دانه در تک بوته و شاخص برداشت افزایش یافت، در تیمار شاهد کمترین ارتفاع بوته، عدد spad و تعداد غلاف و در محلول پاشی 40 درصد متانول کمترین تعداد دانه و وزن دانه در تک بوته، شاخص برداشت، وزن کل بوته، طول ساقه فرعی مشاهده شد، به طور کلی می توان گفت محلول پاشی 30 درصد متانول موجب رشد رویشی بیشتر و محلول پاشی 10 درصد موجب افزایش عملکرد واجزای عملکرد در دو رقم نخود شده است.